Een bijzonder moment in mijn leven, een droom die tot leven komt. Een droom die zo’n zes jaar geleden al begon toen wij verhuisden naar onze prachtige woonplek in Eext. Een plek op Drentse bodem waar ik me vanaf het begin thuis heb gevoeld en ik wist dat de beweging om dat gevoel uit te drukken in beeld, in mijzelf niet meer te stoppen was….

Als kunstenaar ben ik me pas deze laatste jaren bewust geworden van de creatieve energie die in me huist. Ik vergelijk het weleens met een dijkdoorbraak: als eenmaal door de kracht van het water een doorgang is gemaakt, wordt de opening steeds groter en de krachten nemen explosief toe. Het Walkyre project is een gevolg van allerlei ervaringen in mijn leven, allerlei passies en dromen: schilderen, dans , theater, onderwijs en een visie op de geschiedenis van de aarde en de mens. Een eindeloze drive om op een prettige, toegankelijke en kunstzinnige wijze mensen te raken en bewust te maken van ons mens-zijn als onderdeel van een groot systeem.  We zouden daar weleens wat waardiger mee om kunnen gaan en leren uit de geschiedenis…………

Terwijl ik in 2004 werkte aan het boek Kunstlandschap, ontdekte ik steeds meer over de rijke historie van het landschap om me heen. Met name de oude geschiedenis die terug is te voeren naar de ijstijden intrigeerde mij. Hoe overleefde men eigenlijk duizenden jaren geleden in dit gebied dat na het opwarmen in de periode na de laatste ijstijd langzaam veranderde van een poollandschap in een moerasgebied…… met dekzandkoppen en moreneruggen… Gezien de vondsten van de vuistbijl van Anderen werd het gebied 70.000 jaar geleden al bewoond door neanderthalers en later de hunebed-bewoners: 3200 v. Chr. Er zijn bij Diever in de buurt zelfs restanten van mammoeten gevonden en dan gaat het over maar liefst 2 miljoen jaren geleden…. Zo’n oud landschap in Nederland dat in zijn geschiedenis zelden bezet is geweest, zelfs de Romeinen hebben het niet kunnen veroveren…. Al deze informatie creëerde weer nieuwe beelden  van het Drenthe in oude tijden.  Beelden…..

Elk woord, elke muzieknoot, elke ontmoeting met mens, dier en natuur,  vormen beelden in mijn hoofd….. Vermoeiend omdat die nooit aflatende reeks beelden als een film steeds worden opgeslagen, weer worden opgehaald, vermengd met nieuwe impressies en weer worden opgeslagen. Zo begon al tijdens het maken van de aquarellen van Kunstlandschap het beeld door te breken van dat oerlandschap. En zo schilderde ik het grote doek “Oerstroomdal”  dat in 2005 tevens het begin was van een grote doos onder mijn tafel met informatie en artikelen over het oude Drenthe.

Ook de oude berk die ik ooit gefotografeerd had wist ik terug te vinden in mijn foto archief en ik ontdekte de mythische betekenis van deze prachtige boom. Hij duikt bijvoorbeeld ook op in de Germaanse mythologie, zoals de Edda. Dit is de belangrijkste verzameling verhalen en gedichten over Germaanse goden en helden en daarin is de berk de boom van Thor, god van bliksem en oorlog. Ook de berk moest geschilderd worden en de verbeelding zijn van al zijn betekenissen, de sterke schors die barst en zich steeds vernieuwd, de overlevingskracht in het zich weer oprichten en het effect van de witte schors, versterkt door de bijna zwarte achtergrond, oplichtend tijdens een bliksemflits.

En zo groeide langzaam een sage uit al deze kennis en ook uit de mythische verhalen over witte wieven en Walkuren. De Walkuren waren dienaressen van de god Odin, god van wijsheid, oorlog, dood en poëzie. Zij zorgden ervoor dat de gesneuvelden in de oorlog naar het Walhalla werden gebracht. De naam Walkyre vloeide daaruit voort en zij werd de belichaming van alle aspecten die met sagen, bijgeloof en mijn visie op leven, aarde en de mensheid te maken hebben…..In principe werden de sagen vroeger als waarheid verteld. Een sage is dus weliswaar verzonnen, maar bevat doorgaans een kern van waarheid.

Het vertalen naar een sage was dus de manier waarop ik mijn ontdekkingen en ervaringen zou kunnen ventileren…. Hoe wist ik nog niet. Ik verzamelde boeken en literatuur en las tijdens strandvakanties, tot grote verbazing van mijn familie,  boeken over veenlijken en opgravingen in plaats van romans.  Maar steeds meer weten, levert ook steeds meer vragen op. Dat leidde uiteindelijk tot een contact met drs. Wijnand van der Sanden, provinciaal archeoloog, werkzaam bij Drents Plateau Assen en bij uitstek kenner van archeologische vondsten. Hij heeft het meisje van Yde een gezicht gegeven zodat ze méér is geworden dan een veenlijkvondst. Boeiend vond ik de passie waarmee ook hij probeert een beeld te krijgen van de wijze waarop in het oude Drenthe geleefd werd en ook kwamen nu de offerrituelen ter sprake. Na het lezen van de wijze waarop de veenlijken werden geanalyseerd en gedateerd en hoe op die wijze een beeld kon worden gevormd van de leefwijze, kleding, voedsel en offers én hoe met name het meisje van Yde om het leven gebracht is, wist ik dat ik ook dat element wilde verwerken in mijn verhaal.

Zo ploegde ik door de hoge pollen van het huidige stijfveen om iets te ervaren van de wereld van het meisje van Yde. Om er vervolgens achter te komen dat in de historische atlas het Stijfveen aan de overkant van de ruilverkavelingweg lag! En uiteindelijk de vindplaats van het meisje zelfs een stukje verderop…… Zo ontdekte ik ook door alle kaarten van nu te vergelijken met die van rond 1800, hoezeer er met grenzen en namen werd ‘geschoven’ op de kaart…..   In het voormalige Stijfveen ben uiteindelijk  ik ‘s ochtends vroeg gaan liggen tussen de biezen om de stilte en de zonsopkomst te proeven….. Toen de eerste zonnestraal op het spinrag met de kleine dauwdruppels viel, was het schilderij geboren…. 

En zo volgde het ene schilderij op het andere. Steeds weer was een verhaal de aanleiding om een plek te bezoeken, maar soms was het ook de verbazing en verwondering over de oneindigheid in het landschap, zoals dat van de huidige Hunzevallei en het Bargerveen, wat vroeger het grote Bourtangermoeras heette en dat tot ver in  Duitsland reikte. Een oneindigheid die in de Germaanse tijden leidde tot het bijgeloof, het gevaar van de moerassen waarin je naar beneden werd getrokken door de goden die in het land daaronder woonden….  Een oneindigheid die mij nu mateloos kan ontroeren…. want waar in Nederland kun je zó mooi de zon ‘s ochtends vroeg boven de horizon zien opklimmen en zien hoe langzaam de dikke mist oplost door de warme zonnestralen… Die beleving heb ik vastgelegd in Annermoeras in de ochtend en Bargerveen.

Heel bijzonder vond ik de ontdekking, dankzij informatie van Wijnand van der Sanden, dat er vlakbij onze boerderij, aan de Vijzelweg, restanten van een Germaanse nederzetting zijn opgegraven, uit de 1e eeuw na Chr. En dan natuurlijk de 40 grafheuvels uit de brons- en ijzertijd, in het Zwanemeerbos, bij ons naast de deur! Ook de Oude Groningerweg loopt vlak langs ons huis, een weg waar mogelijk al in de prehistorie gebruik van werd gemaakt…… Zo bedacht ik dat het geen toeval was dat Walkyre ontstaan was in mijn verbeelding, juist op deze locatie….

Op een avond keek ik uit over de vijver en de natuur in onze prachtige tuin. Inmiddels leefden we in het jaar 2008. Het was een warme dag geweest en de vijver dampte nog na. Een windvlaag streek even over het water en de nevel veranderde in vage flarden die omhoog kronkelden.  Ik kon mijn opwinding niet bedwingen: zó moesten ze in het verleden dus ook hun witte wieven hebben gezien! En omdat de mensen destijds geen enkel natuurverschijnsel konden verklaren werden er verhalen verzonnen en daden van goden bij bedacht. En toen kwam een andere oude liefde voorbij….. dans en theater.

Opgegroeid in een gezin waar vader en moeder allebei zongen, gitaar speelden en altijd actief waren geweest op het toneel, was het bijna vanzelfsprekend dat dit een onderdeel van de belevingswereld in ons gezin was. Vanaf mijn 6e jaar wilde ik ook dansen en toneelspelen…..  later begonnen mijn beide broers een band en schreef mijn vader musicals waar we aan mee werkten. Een bijzondere band omdat door deze uitingsvormen wij elkaar vonden en begrepen, terwijl we in het dagelijkse leven de generatiekloof steeds meer gingen voelen. Mijn vader Tjibbe overleed in 1983 en mijn broer Theo, die later jazzmusicus werd, in 2003. We hebben veel niet af kunnen maken. Nog jaren heb ik gedanst en meegewerkt aan het regisseren van musicals en schrijven van choreografieën.  Inmiddels stond ik ook voor de klas en kon veel van de creatieve passie overdragen aan kinderen. Ik heb ook daar bijzonder mooie herinneringen aan.

En zo explodeerde opeens in 2008 mijn emotionele beeldarchief in mijn hoofd…. en tussen de flarden die overal verspreid lagen probeerde ik te ordenen en vond vele vergeten bladzijden terug….  De onmacht t.a.v. gebeurtenissen in de wereld, het misbruik maken van onze aarde om steeds ‘beter te kunnen leven, de altijd zich herhalende geschiedenis van oorlog, geld en macht……. Het willen uiten van emoties middels dans en theater…

En terwijl ik mijn lievelingsmuziek draaide van Pink Floyd “Shine on you Crazy Diamond” begon alles op zijn plek te vallen. De sage van Walkyre zou in mijn eigen achtertuin bij de vijver gespeeld worden; het verschijnen van de witte wyfkes in prachtige dansbewegingen, de onmogelijke liefde tussen Walkyre en de Germaanse jongeman. Zo kon ik de werelden die in mijn hoofd steeds botsen verbeelden……  En zo kon ik door middel van de sage die belevingen in een vorm gieten die ik zou kunnen tonen aan de wereld…

Daarna ging het razendsnel. Ik wist precies hoe ik het wilde en schreef de voorstelling Walkyre, een multimediaal gebeuren met dans, muziek van Pink Floyd, film en poëzie.  Het traject daarna was niet gemakkelijk; immers ik ben geen theaterbureau en moest extra hard mijn best doen om aan te tonen dat dit ging lukken. Op het moment dat alle fondsen, administratie, overlegsituaties aan de orde kwamen in de afgelopen jaren, los van de inhoudelijke uitwerking van het hele project, werd mij duidelijk hoeveel tijd en energie dit zou gaan kosten. Maar toen de gemeente Aa en Hunze mijn project omarmde en wilde ondersteunen zodat het uitgevoerd kon worden in het Culturele jaar 2011 en ook de provincie Drenthe het een warm hart bleek toe te dragen en erin geloofde, was de basis gelegd voor de mogelijkheid om mijn droom werkelijkheid te maken.

Heel 2010 heb ik dag en nacht gewerkt, maar de energie bleef… Niet in de laatste plaats door het geweldige team om me heen; wát een positieve en warme ondersteuning. Dit heeft mij ongelooflijk ontroerd en het besef groeide dat Walkyre echo’ voor mij niet alleen een droom was die uit zou komen, maar ook een warme wereld vertegenwoordigde  waar veel mensen deelgenoot van wilden zijn: de dansers, de spelers, de filmmaker en de technische productie… Die verworven rijkdom kan niemand mij meer afnemen. Prachtig ook om filmopnames te maken in het Zwanemeerbos en op de Gasterse heide en op die wijze een levend decor te creëren.

Vier avonden hebben we gespeeld voor 1000 mensen. Vier avonden prachtig weer te midden van een ongelooflijk natte zomer. De weergoden waren ons goedgezind en mijn droombeelden, vol associaties naar verleden en heden werd realiteit. Een ongelooflijk mooie mijlpaal in mijn leven, die we gelukkig op film hebben kunnen zetten.

En dan de schilderijen, die we grotendeels verwerkt hebben in de voorstelling… De laatste staan nog te drogen….  Het schilderen is geen opgave, dat is mijn rust, mijn meditatiemoment…. Zo heb ik de beelden van de voorstelling in de dagen erop verwerkt, al schilderend en schrijvend. Elk schilderij heeft zijn eigen verhaal en verbinding met Walkyre. Fragmenten van de prachtige poëtische teksten van Egbert Hovenkamp II, die hij heeft geschreven voor de voorstelling geven het beeld nog meer zeggingskracht. Mijn eigen emoties en associaties heb ik ook zo nu en dan vertaald bij een schilderij in enkele woorden….

En dan ligt hier nu het boek Walkyre….. Een tastbare weerslag van een periode in mijn leven die mij onomkeerbaar terugbracht naar de passies van mijn jeugd, mijn innerlijk….  De echo van mijn ziel en emotie zoals die door mijn voorouders in mij is geworteld. En mijn kinderen zullen ook weer een  echo zijn in hun toekomst, weer persoonlijk  ingekleurd door mij en mijn lieve man Gert en hun eigen levenservaring.  Zo vertellen onze levens verhalen die waar zijn en waarvan de werkelijkheid steeds veranderd. Respect voor die identiteit,  het niet laten manipuleren door de wereld, ruimte en mogelijkheden creëren voor kinderen en hen op waarde schatten, is de kernwaarde waarvoor ik wil staan.

Geke Hoogstins, oktober 2011

“Ik ben geen wetenschapper,archeoloog, historicus, geoloog of wat dan ook. Mijn drive is vormgeven op welke wijze dan ook, aan alle kennis die ik in mijn leven vergaar. In dit boek vindt u dan ook geen lijst met bronnen, want die bronnen zijn eindeloos, van internet tot prachtige boeken over het oude Drenthe, veenvondsten en het Drents Museum. Ook de geschilderde kaart achterin is een eigen vrije impressie van Drenthe in de Ijzertijd.

Iedereen die meer informatie wil raad ik aan zelf op zoek te gaan….”